Zapraszamy do lektury "Mały słownik gwary mieszkańców Bukowska i Nowotańca"


2025-09-29

W ramach projeku "Podróż w czasie poznajemy zapomniane" realizowanego przezTowarzystwo Przyjaciół Ziemi Bukowskiej we współpracy z gminą Bukowsko został wydany "Mały słownik gwary mieszkańców Bukowska i Nowotańca".

Gwara to ważna część naszej tożsamości. Łączy ludzi, którzy pochodząvz tego samego miejsca i dzielą wspólne korzenie. Jej specyficzny charakter ukształtowany przez wieki, pod wpływem różnych kultur sprawia, że jest wyjątkowym zjawiskiem w naszym krajobrazie językowym.
Choć gwara stopniowo zanika, w sercach mieszkańców stanowi pomost między przeszłością a teraźniejszością. Przechowuje dawne słowa, zwyczaje i wspomnienia – jest żywą częścią naszej historii. Mówienie gwarą budzi dumę, wzmacnia więzi i przypomina, skąd jesteśmy. Dziś gwara wraca także do szkół, wydarzeń i mediów – jako symbol autentyczności i lokalnej kultury.

Często odzwierciedla ona dawny styl życia, lokalne zwyczaje, wierzenia czy zajęcia (np. pasterstwo, rolnictwo). Jest więc żywym świadectwem przeszłości – sposobem przekazywania pamięci pokoleń.

Publikacja skłąda się "Słownika gwarowego mieszkańców Bukowska i okolic" autorstwa Tadeusza Żytki i Henryka Radożyckiego, pasjnatów historii swojej rodzinnej miejscowości, którzy spisali zapamiętane zwtory z potrzeby za chowania dla potomnych dziedzictwa ich przodków, dlatego ich słownik nie zapisem etnograficznym, a swoistego rodzaju retrospektywą i powrotem do dzieciństwa.

Natomiast "Słownik gwarowy mieszkańców Nowotańca,Nagórzan I Nadolan" jest autorstwa Zdzisława Bednarczyka i Mieczysława Czytajło. Przygotowując to opracowanie, panowie starali się oddać wymowę rodzinnej gwary, brzmienie i sens jak najbardziej prawdziwie, aby dało się w nich usłyszeć głosy ich przodków.

Zadanie dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z programu Narodowe Centrum Kultury EtnoPolska Edycja 2025.

Słownik jest dostępny w formie pdf na stronie Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Bukowskiej oraz stornie Gminy Bukowsko. 

Zapraszamy Państwa do lektury !